De Officier – Robbert Harris
Het is een schatting, maar ik denk dat ik twintig procent van de boeken in mijn boekenkast nooit helemaal heb uitgelezen. Om verschillende redenen zijn mijn vingers bij titels als Pogingen Iets van het Leven te Maken of Imprimatur nooit van kaft tot kaft gegaan. Gebrek aan concentratie, een saai begin, of domweg geen zin om te lezen waren vaak een drogredenen die ik aanvoerde om een verhaal niet af te ronden.
De reden dat De Officier van Robert Harris lang stof heeft staan happen, staat mij vaag bij. Volgens mij zorgde de wirwar aan Franse namen ervoor dat ik sommige personages door elkaar haalde. Anderhalf jaar Frans op de middelbare school en een bezoekje aan Parijs waren niet voldoende om mij Franse woordherkenning aan te leren. Dat was in 2017. Inmiddels ben ik meermaals op vakantie geweest in Frankrijk en heb ik vele Wikipediapagina’s over het land doorgespit. Ook probeer ik zo goed en slecht als het kan mijzelf wat Frans te leren. Het helpt. Ik kan namen onderscheiden en begrippen beter onthouden.
Die Franse lessen in zonnige oorden waren echter niet de reden dat ik de rug van het boek weer stevig in mijn handen had. Hoofdthema van het boek is de Dreyfus-affaire. Een onderwerp dat Thom Aalmoes besprak in de podcast Alle Geschiedenis Ooit. Een aflevering waar alle wantoestanden op een heerlijke verhalende toon werden besproken. Ook het boek van Harris kwam ter sprake. Het was in een bijzinnetje, maar voldoende om mij naar de boekenkast te laten bewegen.
Tijdens de Dreyfusaffaire (1894-1906) stond de onterechte veroordeling, van de jood Alfred Dreyfus, voor landverraad centraal. Hij werd door het Franse leger vals beschuldig een Duitse spion te zijn en moest een levenslange gevangenisstraf uitzitten op Duivelseiland.
Na onderzoek van Georges Picquart (hoofdrolspeler in het boek) bleek dat Ferdinand Walsin-Esterhazy de echte dader was. De Franse legertop wilde echter niet nat gaan en doormiddel vervalste documenten en foutieve getuigenverklaringen bleven ze Dreyfus beschuldigen. Door de zaak werd ook Frankrijk zelf verdeeld, mede ingegeven door antisemitisme.
Daar stond het boek netjes tussen andere historische romans. De Officier werd zelfs geflankeerd door boeken van Harris, die ik wel had uitgelezen. Bij die verschillende werken had ik wel een wisselend gevoel toen ik de laatste pagina’s omsloeg. De Tweede Slaap kon mij niet bekoren, in V2 ontbrak het aan echte spanning, terwijl ik van Enigma had genoten.
De Officier kan bij het laatste boek in het rijtje. De tweede keer dat ik eraan begon, raakte ik eraan verknocht. Het machtsspel en de intriges zijn fabuleus en met finesse beschreven in deze thriller. Faction is het etiket dat ik op het boek moet plakken. De talrijke historische details zijn schitterend in het verhaal verweven. Hoe de geheime Franse dienst rond 1896 van een versnipperd stuk papier een document maakt, dat gisteren lijkt te zijn beschreven. Hoe Picquart van een trouwe talentvolle legerofficier verandert in een militair op zoek naar rechtvaardigheid. Wellicht is het meest knappe aan het hele boek dat de hoofdpersoon in de Dreyfus-affaire, slechts een bescheiden bijrol speelt.
