‘Krijgen we een situatie dat de achttiende eeuw, de eeuw van Bach en Beethoven was? De negentiende eeuw, de eeuw van Brahms? En de twintigste eeuw de eeuw van The Beatles?’ Met angst schetst Lord Ted Willis dit toekomstbeeld in het Britse Hogerhuis. Hij gaat nog verder in zijn speech van 13 mei 1964. Popcultuur is volgens hem ‘geen cultuur’, maar een ‘sekte’.

Beledigingen, maar ook verbazing over de popcultuur zijn er genoeg in zijn half uur durende verhaal. Volgens Willis brokkelt de door hem zo gewaardeerde Engelse cultuur af. ‘Ik las een krantenbericht over enkele van de bijproducten van de Beatles-industrie’, begint de Lord aan zijn volgende tirade. ‘Er waren pruiken, truien, hoofdbanden, schoenen, armbanden, riemen, laarzen, dasspelden, poppen met cornflakes en miljoenen foto’s. Een bedrijf dat plastic bustes van Shakespeare maakte voor het vierhonderdjarig jubileum, ontdekte dat het niet genoeg geld verdiende en wendde zich tot het maken van plastic bustes van de Beatles. Edelachtbare, er is geen teken van een einde aan de zondvloed!’

Blueslegende Sonny Boy Williamson

In de muziekindustrie zit geld. Dat weet op dat moment ook Londenaar Greg Tesser. Hij gaat daarom begin 1964 aan het werk bij een PR-bureau dat zich specialiseert in beginnende muziekgroepen. Zo probeert hij de aandacht vestigen op redelijk onbekende bandjes als Georgie Fame & The Blue Flames, Screaming Lord Sutch & The Savages of Zoot Money’s Big Roll Band. Twee dagen na zijn achttiende verjaardag krijgt Tesser de kans om zich te bewijzen met een onbekende bluesformatie die luistert naar de naam The Yardbirds.

De band staat op dat moment aan de voet van de berg van succes. Een fikse wandeling moeten de muzikanten echter nog maken om de top te bereiken. In de herfst van 1963 is Eric Clapton als gitarist bij de band gekomen. Vervolgens heeft de groep in de daaropvolgende winter een tour gemaakt door Engeland als begeleidingsband van blueslegende Sonny Boy Williamson. Het volgende hoogtepunt vind in februari plaats als het eerste platencontract wordt getekend bij Columbia Records. Het duurt wel nog negen maanden voordat de fans een LP van de band op een speler kunnen leggen. In december 1964 komt Five Live Yardbirds pas uit.

Rolling Stones

Daar heeft Yardbirds-manager Giorgio Gomelsky in mei 1964 nog weinig aan. De geboren Georgiër is eigenaar van de Crawdaddy Club en de Yardbirds zijn de huisband. De getalenteerde muzikanten zijn de opvolgers van een groep die bezig was met het veroveren van de muziekwereld. The Rolling Stones hadden net hun debuutalbum uitgebracht en waren door hun populariteit te groot geworden voor de Crawdaddy Club.

The Yardbirds treden op in de tuin van Lord Willis | Foto: Instagram Eric Clapton

Gomelsky hoort van plannen die Tesser heeft met The Yardbirds. De Lord die een tirade tegen de Beatles en aanverwanten hield, zou een verrassingsconcert krijgen. De nachtclubeigenaar laat de jonge pr-manager zijn gang gaan en gaat mee als een op een vakantiedag in mei het plaatsje Chislehurt wordt opgeschrikt door een paar exponenten van de Beatcultuur.

Zodoende belt een bende jonge muzikanten op een lentemiddag aan bij een woning in het dorp vlakbij Londen. In het kielzog volgt een groep met journalisten en fotografen. Als Lord Willis op het geluid van de deurbel afkomt en de deur opent kijkt hij dan ook tegen een verzameling van mannen die instrumenten, fototoestellen en pennen vasthoudt.

Tienerdochter Sally smeekt

Het plan van Tesser lijkt ik duigen te vallen, Willis heeft weinig zin om de Yardbirds en hun gevolg binnen te laten. Hij ziet meteen in dat het om een stunt gaat en weigert zich te laten gebruiken. Ondertussen is ook zijn tienerdochter Sally naar de deur geschuifeld om te kijken wat de tumult voor hun huis is. Als ze ziet wie er in de tuin staan, smeekt ze haar vader om de groep binnen te laten.

Het ouderhart blijkt groot en de Lord laat Clapton en consorten binnen. De apparatuur van de bluesgroep wordt aangesloten en ze spelen de nummers waar ze het publiek in de Crawdaddy Club aan het dansen krijgen. Het publiek in het dorpje onder de Britse hoofdstad is iets minder gecharmeerd van het talentvolle vijftal dan de losbandige tieners waar ze normaal voor spelen. Drie nummers duurt het concert voordat de politie zich meldt vanwege geluidsoverlast. Omdat Willis een publieke status heeft, wordt het miniconcert niet meteen afgekapt. Onder toeziend oog van oom agent worden er nog een paar nummers gespeeld, maar na een half uur is het toch klaar.

Gomelsku (links), Clapton (midden) en Willis (rechts) in gesprek | Foto: Onbekend

Dat betekent niet dat The Yardbirds meteen vertrekken. Juist de nasleep blijft de betrokkenen het meest bij. Willis toont interesse in de muziek die hij net heeft gehoord en raakt in gesprek met Gomelsky en leadzanger Keith Relf. Ondertussen wil de bedeesde Clapton de ruime woning van de Lord wel eens wat beter zien. De gastvrouw neemt hem mee op een rondleiding. Later zou die tour haar verleiden tot de ondeugende bekentenis dat ze ‘Eric Clapton in haar slaapkamer heeft gehad’.

Uiteindelijk werpt de gewaagde zet zijn vruchten af. Een dag na het tuinoptreden staan er artikelen in diverse kranten, waaronder de Daily Mirror en de Daily Telegraph. Hoewel, de laatstgenoemde krant maakt wel een kleine vergissing en spreekt in haar kolommen over The Yardsticks (de maatstaven). Het belangrijkste blijft: de naam is gevestigd. Enkele weken later betreden The Yardbirds het podium van het populaire televisieprogramma Ready Steady Go!.

Clapton weg uit The Yardbirds

De verleidelijke weg van commercie die de band inslaat, leidt uiteindelijk tot het vertrek van Clapton. Met Gomelsky als grote aanjager en de immense roem van The Beatles als voorbeeld wordt er vooral ingezet op televisieoptredens en hits nagejaagd. Pop- en rockmuziek verving langzaam de blues, wat uiteindelijk de definitieve doorbraak betekent. For Your Love is de single die de band roem bracht.

Gitaarvirtuoos Clapton wil ondertussen dat de band vooral muziek maakt waar ze trots op is en niet het commercieel gejakker. Met tegenzin speelt hij nog mee op het succesnummer, maar daarna gaf hij de brui eraan. In maart 1965, tien maanden nadat Willis in het Hogerhuis zijn tirade had gehouden over de corrupte invloed van de commerciële popcultuur, besloot Clapton dat het een goede reden was om The Yardbirds te verlaten.

Steun mijn journalistiek met een Tikkie: