Vlaardingen heeft het unicum dat een voetbalvereniging die slechts één wedstrijd in haar bestaan speelt, bekender is dan de profclub die tussen 1955 en 1981 binnen de stadsgrenzen actief is. Fortuna heet de betaald voetbalorganisatie die in een kwart eeuw tijd vooral in de eerste divisie speelt. De geleverde prestaties van de club zijn al lang uit het collectief geheugen verdwenen. Dit terwijl de wedstrijd van het voetbalteam van Bassie en Adriaan, de B&A Boys, nog steeds een hele generatie doet opveren.

De verzameling E-pupillen die in augustus 1986 uiteindelijk het befaamde televisie-elftal vormt, heeft dit wel te danken aan stadsgenoot Fortuna. Halverwege de jaren tachtig speelt de voormalig profclub weer in de rangen van de amateurs. Aad van Toor is de club die hij van kinds af aan supportert echter niet vergeten. Als jonge jongen bezoekt de latere acrobaat al de club. Wanneer hij met broer Bas als The Crocksons de wereld overtrekt, speelt zijn halfbroer Aart de Heer* er als semiprof.

Wanneer de succesvol circusartiest een voetbalteam nodig heeft voor een nieuwe serie, belt hij dan ook een jeugdleider van de club. Alleen de man die hij aan de lijn krijgt, heeft het te hoog in zijn bol. Nadat Aad zijn plannen ontvouwt, wil de trainer onder andere inzage in het script van Bassie en Adriaan en het Geheim van de Schatkaart. Daarnaast wil hij ook medezeggenschap over bepaalde scènes.

Oeverbos en Lickebaertbos

Met dat eisenpakket gaat Aad uiteraard niet akkoord en hij zoekt zijn heil een paar honderd meter verderop bij DVO’32. ‘De samenwerking met die club is vanaf het eerste moment fantastisch,’ vertelt de jongste Van Toor 35 jaar later in een podcast van Staantribune. ‘We hielden toen met die jongens een screentest om te kijken hoe ze reageerden op de camera. Daar zagen we een paar ondeugende, spontane jongens tussen zitten.’

De jongens waar hij op doelt zijn de spelers van de E1. Ze mogen zich aan het einde van hun zomervakantie melden op verschillende plekken in hun stad. Zoals vaker kiezen de broers Van Toor opnamelocaties in Vlaardingen voor hun serie. De plekken waar de scènes met de B&A Boys worden geschoten, dragen landelijke namen zoals het Oeverbos en Lickebaertbos. Plekken die waarschijnlijk alleen bekend zijn bij mensen die ook lid zijn van een Facebook-pagina met de naam: Je bent Vlaardinger als.

Bijzondere voetbal

In het buitengebied van Vlaardingen vindt dan ook de eerste ontmoeting tussen de latere B&A Boys en Bassie plaats. De clown is in de serie dagelijks aan het voetballen met hond Lara als hij wordt opgemerkt door de bende jonge scholieren. Na wat plaagstootjes heen en weer wordt er besloten om onderling een partijtje voetbal te spelen waarbij de clown en de hond ieder een doel verdedigen.

Opvallend detail daarbij is dat de bal waarmee Bassie en zijn trouwe viervoeter spelen een andere bal is dan waar de B&A Boys tegenaan trappen. Voetballen bij Lara betekent een bal koppen in plaats van dribbelen met de pootjes. Voor een hond is het niet fijn om met een zware leren voetbal in contact te komen. Daarom wordt in de scènes waarin Lara de bal beroert steevast een plastic bal met vilten hoes gebruikt. In de andere scènes wordt met een gewone voetbal gespeeld.

Larita’s en Bassini’s

De bal maakt uiteindelijk ook een einde aan de wedstrijd tussen team Lara, dat speelt onder de naam Larita’s en team Bassie, dat zichzelf de Bassini’s noemt. Wanneer Adriaan uit de caravan komt, wordt het speeltuig per ongeluk tegen zijn hoofd aangeschoten. Het is een alternatief eindsignaal, want de voetballers stoppen meteen met spelen en rennen naar de acrobaat. Binnen enkele zinnen gaat het gesprek van een pijnlijk hoofd naar het oprichten van een voetbalclub. Alleen de naam is nog een probleem, maar dan schiet robot Robin te hulp en hij bedenkt de B&A Boys.

Al snel krijgt het team een lied dat haast even beroemd is geworden als de club zelf:
De B&A-boys, die gaan er tegenaan
De B&A-boys, die kun je niet verslaan
De B&A-boys, geven ‘m van katoen
De B&A-boys, die worden kampioen

Ode aan Fortuna

Ook het tenue van de nieuwe trots van Vlaardingen is geen hansopje van de plaatselijke markt. Bas en Aad kiezen voor een hommage aan de voormalig profclub uit de plaats waar ze wonen. De B&A Boys spelen in het rood en geel, dezelfde kleuren als hun caravan, maar ook die van voormalig profclub Fortuna.

De nieuwe club gaat voortvarend van start. Zo wordt er geld opgehaald oor het inzamelen van oud papier waardoor er een kleedkamer kan worden neergezet. Nadat Adriaan wat pennenvruchten richting andere verenigingen heeft gestuurd, is de eerste tegenstander ook al snel gevonden. WVOSKNTL (Wie Vroeg Op Staat Komt Nooit Te Laat) D5 zal uiteindelijk de enige ploeg zijn die het opneemt tegen de B&A Boys.

Officieel is de naam Fortuna, al duidt met de club vaak aan als Fortuna Vlaardingen. De club werd opgericht in 1904 en ging in 1955 over op profvoetbal. Na een prima begin in de eerste divisie, komt er halverwege de jaren zestig sportief en financieel de klad erin. In 1974 keert Fortuna dan ook terug naar de amateurs, waarbij de schulden van de vereniging worden overgenomen door de gemeente Vlaardingen. Ondertussen wordt er een stichting opgericht die de proflicentie overneemt. Deze club, FC Vlaardingen ’74, wordt als een voortzetting van Fortuna gezien en houdt het nog uit tot 1981.

Vóór de vastlegging van een van de beroemdste voetbalwedstrijden in de Nederlandse televisiegeschiedenis, moeten wel enkele hindernissen worden overwonnen. Buienradar is in 1986 nog toekomstmuziek en de gebroeders Van Toor zijn dus afhankelijk van de krant, het NOS Journaal en radio. Ze zijn dan ook niet voorbereid op de regenbuien die onverwacht het Rijnmondgebied teisteren.

Bier voor de ouders

Samen met de kinderen en hun ouders wacht de crew tot het droog is. Om de wachtende ouders tegemoet te komen, oppert Bas om een paar kratten bier te halen. Aad is het daar in eerste instantie niet mee eens. ‘We hebben altijd een alcoholverbod bij opnames, laten we daar ons aan houden’, zegt hij dan ook tegen zijn broer. Na aandringen van de clown gaat de acrobaat toch overstag en worden er wat bierkratten ingeslagen. Het hemelwater blijft echter naar beneden komen. Wanneer het veld natter en natter wordt, slinkt de biervoorraad zienderogen. Zodoende worden de ouders langzaam dronken tijdens het wachten.

Fortuna Vlaardingen in 1962 | Foto: Nationaal Archief
Fortuna Vlaardingen in 1962 | Foto: Nationaal Archief

De opnames van de wedstrijd komen er uiteindelijk toch. Na een slechte eerste helft, waarin vooral WVOSKNTL-speler Hassan zich ontpopt tot een doelpuntenmachine, gaan de B&A Boys met een 0-4 achterstand rusten. De uitploeg rekent zich met die grote voorsprong al rijk, maar dat is buiten Adriaan gerekend. De acrobaat is de trainer van het dolende elftal en geeft in de rust zijn spelers een peptalk in de vorm van een lied. Nadat de pupillen het nummer “De Trainer” hebben gehoord, zijn ze klaar voor een Remontada.

Lara is onrustig

Dat doen de B&A Boys zonder van helft te wisselen. Dat heeft een technische reden. Alle camera’s zijn zo neergezet dat de lichtinval goed is voor de opnames. Bij een wisseling van speelhelft moet de apparatuur anders worden neergezet om de spelers en vooral Bassie goed in beeld te krijgen.

Dat is niet het enige probleem in de tweede helft. De acteurs zorgen voor oponthoud, vooral Lara en Bassie blijken probleemgevallen. De hond wil elke keer als ze de bal ziet het veld inrennen, terwijl ze trouw naast Aad moet zitten. In plaats van coachen is de acrobaat dan ook vooral bezig om de hond in bedwang te houden.

Bassie mist vanaf één meter

De clown op zijn beurt kan de comeback van de B&A Boys voltooien door de 5-4 binnen te schieten. Als hij één-op-één met de keeper staat, wijst hij naar de hemel en roept dat er een dood vogeltje vliegt. Iedereen kijkt naar boven, waarna Bassie zijn moment pakt en de bal er vanaf één meter afstand inschiet. Tijdens de opnames ging het in eerste instantie anders. In plaats van de bal keurig in het net te knallen, ramt Bassie de bal meters over. Daardoor moest de hele scène opnieuw.

De 5-4 van Bassie betekent ook het einde van de wedstrijd. Juichend verlaten de pupillen het veld. Nadat ze samen met Bas en Aad ook de Baron gevangen nemen verdwijnen de B&A Boys uit de serie. De twee hoofdrolspelers gaan op schattenjacht en vertrekken naar de Canarische eilanden om het geheim van de schatkaart op te lossen. In de laatste scène refereert Bassie nog wel aan de B&A Boys als hij zegt weer met Lara te willen gaan voetballen. De hond heeft intussen een nieuwe vriend, viervoeter Joeri en die houdt meer van tennis.

*Aart de Heer (1949) is de halfbroer van Bassie en Adriaan. Als jonge twintiger is hij profvoetballer bij Fortuna. Al is dat niet het carrierépad dat hij wenst te bewandelen. Hij concentreert zich al snel op goochelen en wordt in 1976 zelfs Nederlands kampioen in het variéténummer. Vervolgens trekt hij een paar jaar rond onder de artiestennaam André du Lord. Met dat pseudoniem speelt hij een enkele keer een gastrol in een serie van Bassie en Adriaan, vaak met zijn jachtluipaard Lisa. In 1993 neemt zijn leven een bijzondere wending als hij wordt veroordeeld tot 6 jaar gevangenisstraf wegens het uitlokken van een poging tot moord. In de late jaren negentig is er weer een rechtszaak tegen hem, dit keer aangespannen door Bas van Toor. Die is niet blij met de cannabisplantage die De Heer heeft in een huis dat hij van hem huurt. Uiteindelijk wint de clown de zaak van de goochelaar en moest De Heer het huis verlaten.

Steun mijn journalistiek via onderstaande Tikkie-link